
Pazarlama
Sizi siz yapan şey nedir? Arkadaşlarınızdan ya da sokaktaki herhangi birinden sizi farklı kılan özellikler nelerdir? Bu sorulara verilen cevaplar, kimliğinizin bileşenleridir. İşletmelerin de tıpkı insanlar gibi kendi kimlikleri vardır.
Marka kimliği, herkesin diline pelesenk olmuş ve bazen de yanlış kullanılan kelimelerden biri. Güçlü bir marka şekillendirme sürecinde oynadığı devasa rolden ötürü, bu kelimeyi tam olarak kavramak çok önemli.
Marka kimliğinin önemini anlamak için dünyanın en değerli markalarına bakmak yeterli. Evimizde sürekli kullandığımız markaları aklımıza getirdiğimizde onlarla zaman içinde kurduğumuz bağ ve bizde yarattığı duygular da hatıramızda canlanır.
Louis Vuitton ve McDonald’s markalarıyla ilgili algımız birbirinden çok farklı olsa da her ikisi de canlı ve güçlüdür. Bu, iki dev şirketin geliştirdiği sağlam marka kimliğinin bir sonucu.
Belki de şöyle diyorsunuz: Marka kimliğinin önemli olduğunu anladık ama tam olarak ne anlama geldiğinden hâlâ bahsetmediniz! Aşağıdaki yazıda, marka kimliği ile ilgili bu ve bunu gibi birçok soruya cevap vereceğiz. Örnek vermek gerekirse:
Marka kimliği, şirketinizin sahip olmasını istediğiniz imaj ve oluşturmasını arzu ettiğiniz algıdır. Markanızın temel özelliklerini dünyaya nasıl yansıttığınız ve bu kapsamda da insanlar üzerinde hangi algıyı oluşturduğunuz marka kimliği ile ilişkildir. Marka kimliği, markanızın özellikleri etrafında şekillenir ve hedef kitlenizin sizi nasıl algılandığını belirler.
Marka kimliği, rakiplerinizden -aynı ürün ve hizmetleri sunuyor olsalar bile- sizi ayıran şeydir. Rakiplerinizle aranızdaki benzerliklerin farkında olmanız önemlidir ancak marka kimliği farklılıklara odaklanır. Markanızın farklı özelliklerini bularak öne çıkarır ve bunları hedef kitlenize aktarmak için stratejik yöntemler kullanır.
Birbirine çok benzeyen bu iki terim karıştırılabiliyor ancak bunların ne anlama geldiğini öğrenince bu konuda zorluk yaşamayacaksınız.
Marka kimliği, markanıza has olan ve sizi diğer işletmelerden ayıran tüm unsurların (örneğin logo, ticaret unvanı, görsel stil ve iletişim tarzı) bir araya gelmesiyle oluşur. Marka imajı ise marka kimliğinin tüketicilerin kafasında kristalleşmiş halidir. Şirketinizle yaşadıkları deneyimlere dayanarak geliştirdikleri fikirlerdir.
Kısacası, marka kimliği sadece size ve şirketinizi nasıl sunmak istediğinize bağlıdır. Marka imajı ise hedef kitlenize ve sizi nasıl algıladıklarına bağlıdır. Yani marka imajı, marka kimliğinden kaynaklanır. İkisi arasında uyum söz konusu olduğunda, başarılı bir marka çalışması ile karşı karşıya olduğumuzu söyleyebiliriz.
Marka kimliğinin ne olduğuna dair genel anlamda fikir sahibi olduğunuza göre, bileşenlerini detaylı olarak ele alarak sis perdesini tamamen dağıtmanın vakti geldi. Daha önce de belirttiğimiz gibi marka kimliği, işletmeye kendi rengini veren her türlü bileşenin bir araya gelmesiyle oluşur. Şimdi de bunların üzerinden tek tek geçelim.
Marka Adı
Marka kimliğinin belki de en doğal bileşenlerinden biri markanın adıdır. Girişimciler, işlerini kurmadan önce marka adı üzerinde hassasiyetle çalışır. Marka adının kısa ve akılda kalıcı olması, aynı zamanda da işletmenin faaliyetlerini çağrıştırması tercih edilir.
Ancak faaliyetleri tam olarak anlatan mark adları insanlara sıkıcı ve sıradan gelebilir. Bu yüzden de marka adının bir şeyler açıklamak yerine ima etmesi çok daha iyidir.
Logo
Markanın en önemli ve en çok göz önünde olan ikinci bileşeni ise logo tasarımıdır. Markalar müşterilerle etkileşime her geçtiğinde logolar bu süreçte rol oynar. Bu yüzden de marka algısının oluşmasında logolar çok önemli bir yere sahiptir.
En başarılı logolar, kamuoyuna spesifik bir mesajı aktarmak için özel olarak tasarlanmış olanlardır. En ikonik logoların hikayelerini merak ediyorsanız aşağıdaki videoya göz atın:
Slogan
Tamamen görsel özelliklere sahip olmamasına rağmen, şirketin sloganı da çok etkili bir bileşendir. Tek satırdan oluşan bu mesaj, reklamlarda genellikle logoya eşlik eder. En çok bilinen sloganlara örnek olarak “McDonalds gibisi yok” ya da Apple’ın “Think Different” (Farklı Düşün) sloganını gösterebiliriz. Kısa ve akılda kalıcı olan bu ifadeler, ayrıntıya girmeden ilgili şirketleri zekice tasvir etmektedir. İyi bir sloganın yapması gereken şey tam olarak budur.
Sloganlar hakkında bilgi almak ve kendi sloganınızı nasıl yaratacağınızı öğrenmek için bu detaylı rehbere göz atın.
Renk Paleti
Logonuz mavi mi olmalı yeşil mi? Marka stratejisi hazırlanırken renk psikolojisi çoğu zaman ihmal edilmektedir. Renkler, dünyayı nasıl algıladığımızı etkiler ve başarılı işletmeler de bunu avantaja dönüştürmeyi öğrenmiştir.
Bir markanın renk paletinde genellikle 1 ila 3 adet birincil ve birkaç tane ikincil renk bulunur. Bu renkler yalnızca logoda değil; şirketin web sitesi, ambalajlar ve reklam materyallerinde vs. de kullanılmalıdır.
Web Sitesi ve Sosyal Medya Grafikleri
Müşterilerin markanızı internette gördüklerinde tanıyabilmesi için; web siteniz, sosyal medya sayfalarınız ve bulunduğunuz diğer online platformlarda tutarlı bir görsel stili takip etmeniz gerekir.
Aynı çizim stilini, karakter animasyonlarını ya da benzer simgeleri kullanmak; markanızın genel görünümünü ve tarzının korumasına ve bir bakışta tanınmasına yardımcı olur.
Diğer Görsel Unsurlar
Marka kimliğinin oluşmasında tipografinin gücünü de görmezden gelemeyiz. Eğer şirketin adından ibaret olan wordmark logo kullanıyorsanız, tipografi seçiminin bir tasarımı rezil de vezir de edebileceğini zaten biliyorsunuzdur. Aynı şey, marka tasarımı için de geçerlidir.
Tercih ettiğiniz harf karakterleri ve yazı tipleri rastgele ve tutarsız ise hedef kitlenizi etkileme fırsatını kaçırmak bir yana, inşa etmek için çok uğraştığınız marka imajına da zarar verme riski söz konusu olabilir.
Marka kimliğinin ilginç ama pek kullanılmayan bileşenlerinden biri de şekillerdir. Logonuzdan ambalaj tasarımına kadar her yerde kullandığınız şekiller, insanlar üzerinde oluşturduğunuz etki bakımından önemli rol oynar. Örnek vermek gerekirse, yuvarlak şekiller tasarımlarınıza yumuşak ve kreatif bir hava katar.
Diğer yandan, keskin açılar ve köşeli tasarımlar ise güvenilirlik, istikrar ve güç çağrışımları oluşturan düzenli ve disiplinli bir görünüm sağlar.
Etkili bir marka kimliği için tüm bileşenler uyum içerisinde olmalıdır. Klasik müzik, heavy metal ya da K-pop yapan bir müzik grubunda uyumlu bir melodi elde etmek için tüm enstrümanlar aynı telden çalmalıdır. Marka kimliği de aynı prensiple oluşturulmalıdır.
Yeni bir işin temellerini atıyor ya da marka yenileme gibi yorucu bir süreçten geçiyorsanız, atmanız gereken adımları tek tek anlatan bu rehberden yararlanabilirsiniz. İyi planlanmış bir marka kimliği için yoğun bir süreç gerekir ancak aşağıdaki beş adımla bu süreci kolaylıkla yönetebilirsiniz.
Kalıcı bir şey inşa etmek mi istiyorsunuz? Öyleyse, işe temel atmakla başlayın. Mükemmel bir marka kimliğini rastgele oluşturamazsınız. Markanın kimliği, marka stratejisinden kaynaklanmalıdır. Marka stratejisi, sizi iş hedeflerinize götüren yoldur. Ancak bu hedeflere ulaşabilmek için öncelikle onları tanımlamanız gerekir.
Markanızı tam olarak anladığınızdan ve müşterilere anlattığınızdan emin olmak için kendi kendinize sormanız gereken en kritik sorulardan bazıları şöyle:
Markanızı tanıdıktan sonra, çevresini ve rakiplerini de tanımanız gerekir. Markanızı akıllı bir şekilde konumlandırmak için piyasayı ve rekabet ortamını etraflıca araştırmak kaçınılmaz bir görevdir.
Şirketinizin rakiplere, sektöre ve birincil hedeflere göre nerede durduğunu daha büyük bir resim içerisinde görmek için bir SWOT analizi yapın (Güçlü ve Zayıf Yönler ile Fırsatlar ve Tehditler).
Marka kimliğinizin uygun bir şekilde oluşturulması adına hedef kitleniz de harika bir yol gösterici olabilir. İşe yarar ipuçlarını elde etmek için tek yapmanız gereken meraklı bir şekilde incelemek olacaktır. Kendi hedef kitlenizi araştırın. Henüz bir müşteri tabanınız oluşmadıysa direkt rakiplerinizi hedef kitlesini inceleyin.
Hedef kitleniz kimlerde oluşuyor? Sizin gibi bir şirketten neler bekliyorlar? Hedef kitlenizin demografi ve psikografisi ile satın alma davranışlarındaki kalıplara dikkat edin. Bunu yaptığınızda, onlara hitap eden bir kimlik oluşturma şansınız artar.
Şimdi, elde ettiğiniz bilgileri görsel tasarımlara dönüştürmenin vakti geldi! İyi bir başlangıç için şunu yapabilirsiniz: Tüm verileri, şirketinizi en iyi yansıtacak üç kelimeyle özetleyin. Ardından da bu kelimeleri tasarım yoluyla görselleştirmeye çalışın.
Örneğin, markanızı açıklayan kelimeler “pozitif, genç, yeni” ise bu özellikleri en iyi yansıtan renk sarıdır. Aynı enerjiyi yansıtan ve sarı renk ile uyumlu olan simgeler ve yazı karakterlerini bulmaya çalışın. Tipografi konusunda Google Fonts işinize yarayabilir.
Logonuz için uygun bir tasarım bulmak adına online logo araçlarından yararlanabilir ve mükemmel logoyu elde edene kadar dilediğiniz değişiklikleri yapabilirsiniz. Arama çubuğuna anahtar kelimeyi girin ve markanız için uygun olabilecek onlarca seçeneğe göz atın.
Logo, renk şeması ve tipografi hazır olduğunda; web sitenizin kullanıcı arayüzü, sosyal medya grafikleri, ürün ambalajları, e-postalar ve marka pazarlaması için tasarım yapmaya başlamak adına sağlam bir temele sahipsiniz demektir.
Zaten bir markanız varsa ve yeni bir marka çalışması yapmak istiyorsanız markalı varlıklarınızın ne kadar etkili olduğunu tek tek analiz edin. Muhtemelen, hedef kitkenizle bağlantı kurma konusunda başarısız olan ya da markanızın genel yapısıyla uyumu olmayan bazı unsurları tespit edeceksiniz.
Önceki adımlarda elde ettiğiniz verileri kullanarak, henüz geliştirilmemiş bileşenler üzerinde rötuşlar yapın. Örneğin, logonuzun artık şirketinizi yansıtmadığını ya da belirli bir kitleyi cezbetmek için tarzınızı değiştirmeniz gerektiğini tespit edebilirsiniz.
Marka kimliğinin değişken yapısından ötürü, en ünlü şirketler için bile yeniden markalama çalışmaları istisna sayılmaz. eBay, Instagram, Microsoft, Google, Mastercard gibi birçok şirketin marka görünümlerinde birden fazla kez fark edilir değişikliğe gittiğini hatırlatalım.
Marka kimliğini inşa etmek, bir bitki yetiştirmeye benzer. Yalnızca tohumu ekip bir günde sonuç bekleyemezsiniz. Onu yetiştirmek için sürekli ve tutarlı şekilde çaba göstermeniz gerekir. Markanızı sergilerken tutarsız şekilde davranmanız, etkinizi artırmak yerine azaltacaktır.
Başlıca stil tercihlerinizi vurgulayan marka stil rehberi oluşturmanız önemli bir katkı sağlar. Marka bütünlüğünü sürdürmek için herkesin aynı yöne hareket etmesi gerektiğinden, özellike büyük ekipler için böyle bir rehberin bulunması çok önemlidir.
Aşağıda, Apple logosunun nasıl kullanılacağına dair Apple marka yönergesinin özetini görüyorsunuz. Yönergenin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
Marka kimliğinizi; anketler, sosyal medya ölçümleri ve diğer yöntemlerle düzenli olarak takip edin. Böylece, markanızın itibarını sürekli ölçebilir ve iletişim kazalarını önleyebilirsiniz.
Bir konuda başarılı örnekleri incelemek size çok şey öğretir. Biz de tam olarak bunu yapacağız. Aşağıdaki örneklerde, muhteşem kimlikler oluşturmanın yanında hem sektörlerini hem de marka çalışmalarını etkisi altına alan markalardan bahsedeceğiz
Sıcak ve sıkıcı bir günde enerjinizi yeniden toplamak için bir şeyler içmek istediğinizi düşünün. Arkadaşlarınız, “Bir cola alacağım” mı dersiniz yoksa “Gazlı içecek alacağım” mı? Kesinlikle birincisini, değil mi? Nedenini merak ettiniz mi?
Çünkü Coca-Cola, yıllar boyunca ferahlamak, enerji ve keyif almak gibi kelimelerle özdeşleştirilen bir kimliği zekice bir stratejiyle inşa etti. Bu tür ihtiyaçlarımızı karşılamak istediğimizde içgüdüsel olarak Coca-Cola şişesine doğru elimizi gidiyor. Marka kimliği inşa etmek için bunun parlak bir fikir olduğunu söylemeye gerek yok.
Nike markasını her gördüğünüzde motivasyon ve güç hissine kapılıyor musunuz? Niçin böyle hissettiğinizi keşfetmek için çok derin araştırmalar yapmaya gerek yok. Hız, özgüven ve motivasyonu güçlendirmek için tasarlanmış olan şirket logosuna ve sloganına bakmanız yeterli.
Nike’ın çok sevilen logosu başlangıçta yalnızca 35$ değerindeydi. Şimdi ise tüm dünyada güçlü ve atletik olmayı simgeliyor. Nike adının Yunan mitolojisindeki zafer tanrıçasından alınmış olması da tesadüf değil. Zafer teması; Nike’ın tüm sosyal medya postları, ürünleri ve reklamlarında tutarlı bir şekilde kendini hissettiriyor.
Teknoloji merakı, spor araba sevdası ve çevreci tüketimi bir araya getirme konusunda hiçbir şirket Tesla ile boy ölçüşemez. Tesla’nın elektrikli aracını gördüğünüzde logosu olmasa bile onu hemen tanırsınız. Çünkü fütüristik ve şık tasarımı kendisini hemen belli eder.
Tesla’nı çığır açan ürünleri ve kendine has pazarlama yaklaşımı; bu markanın hem otomotiv endüstrisinde hem de diğer alanlarda yenilikçi, heyecan veren ve yüzü geleceğe dönük imajını perçinliyor.
Marka kimliği, işletmenizi diğerlerinden ayıran şeylerin bütünüdür; orijinal ve size özel hususların altını çizer. Markanızın benzersiz yönlerini bilmek kadar bunu kamuoyunu etkili bir şekilde anlatmak da çok önemlidir. Bu yüzden de marka kimliğini inşa ederken amacınızın net ve takip ettiğiniz stratejinin zekice olması gerekir.
En iyi marka kimliği tutarlı olandır ancak bunu rijit bir hale dönüştürmekten kaçınmaya da özen göstermelisiniz. Tutarlı bir marka çalışması, marka bilinirliğini destekler ve marka kimliği tasarımında başarıyı getirir. Markanızın tüm bileşenlerinin hangi dozda kullanılacağını dikkatli bir şekilde ayarlamalı dengeli bir marka kimliği oluşturmaya dikkat etmelisiniz.
Vizyonunuzu yaratıcı şekilde yansıtan bir logo hazırlayarak marka tasarımı yolculuğuna başlayın. Uygun bir tasarım bulun ve dakikalar içinde özelleştirerek son şeklini verin!
Yazan
Her hafta yenileri eklenen özel röportajlar, faydalı tutorial'lar ve ilginç makalelerle dolu Forestblog'a göz atın!
Tüm gönderileri oku Renderforest Ekibi